Τελικά η μεγαλύτερη υπηρεσία που ενδέχεται να προσφέρει ο Έντουαρντ Σνόουντεν στους κατοίκους της Ευρώπης δεν έχει να κάνει καθόλου με την προστασία των προσωπικών δεδομένων τους -και θα την προσφέρει άθελά του. Οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες πιθανότατα θα συνεχίσουν να παρακολουθούν τα κινητά μας, αλλά το σοκ που προκάλεσαν οι αποκαλύψεις του Σνόουντεν έχει μια παράπλευρη ωφέλεια. Αρκετοί Ευρωπαίοι πολιτικοί, ταπεινωμένοι από την παρακολούθηση που υπέστησαν από τους Αμερικανούς, και υπό την πίεση της κοινής γνώμης, αναγκάστηκαν να ξανασκεφτούν το ζήτημα της τελωνειακής ένωσης Ευρωπαϊκής Ένωσης - Ηνωμένων Πολιτειών (ΤΤΙΡ). Μια ένωση που αρχικά οι περισσότερες κυβερνήσεις την είχαν θεωρήσει εξαιρετική ιδέα, μια υπόσχεση ευημερίας και για τις δυο πλευρές του Ατλαντικού.
Μια πιο προσεκτική ματιά στην ΤΤΙΡ αναδεικνύει πόσο μονόπλευρη είναι αυτή η υπόσχεση, πόσο κομμένη και ραμμένη στα μέτρα των πολυεθνικών, πόσο ψεύτικη για τους καταναλωτές και τους εργαζόμενους.
Ένα παράδειγμα: Εάν προχωρήσει η ΤΤΙΡ, θα πρέπει οι χώρες της Ε.Ε. να ρίξουν τα εμπορικά εμπόδια για το αμερικανικό κρέας που είναι τίγκα στις ορμόνες, για τα αμερικανικά κοτόπουλα που έχουν ξεπλυθεί με χλώριο και βεβαίως για όλα τα γενετικά μεταλλαγμένα φυτά, χωρίς αυτή η ιδιότητά τους να αναγράφεται σαφώς στη συσκευασία.
Τα εν λόγω αμερικανικά προϊόντα είναι πιο φθηνά από τα ευρωπαϊκά, ακριβώς επειδή τα αμερικανικά στάνταρντ ποιότητας είναι χαμηλότερα. Το μόνο που τα εμποδίζει να αλώσουν τα ευρωπαϊκά σούπερ μάρκετ είναι η κοινοτική νομοθεσία για την προστασία του περιβάλλοντος και του καταναλωτή. Για τα κράτη μέλη θα είναι πολύ δύσκολο να την αλλάξουν προς όφελος της συμφωνίας με τις ΗΠΑ.
Τα χλωριωμένα κοτόπουλα και το γενετικά τροποποιημένο καλαμπόκι είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Το κυρίως μέρος του είναι η περιβόητη «επενδυτική συνεργασία», η οποία εξασφαλίζει στις ξένες εταιρείες που επενδύουν σε μια χώρα προστασία από τις έμμεσες «απαλλοτριώσεις». Κοντολογίς, εάν επενδύσει μια αμερικανική εταιρεία ενέργειας π.χ. στη Γαλλία και η κυβέρνηση του Παρισιού αλλάξει την περιβαλλοντική νομοθεσία, τότε η εταιρεία μπορεί να μηνύσει τη Γαλλία και να ζητήσει αποζημίωση. Ή, εάν μια εταιρεία επενδύσει τώρα στη Γερμανία και μεθαύριο αρχίσει επιτέλους να εφαρμόζεται η απόφαση για το κατώτατο μεροκάματο, η εν λόγω εταιρία μπορεί να μηνύσει το γερμανικό κράτος επειδή... άλλαξε τους κανόνες του παιχνιδιού.
Όλα αυτά έχουν αρχίσει ευτυχώς να συζητιούνται -χωρίς να είναι βέβαιο ότι τελικά η πολιτική ελίτ της Ευρώπης δεν θα υποχωρήσει, όπως φαίνεται να κάνει τώρα με το γενετικά τροποποιημένο καλαμπόκι. Αλλά τουλάχιστον η πορεία προς την υπερατλαντική συμφωνία δεν θα είναι περίπατος.
