ΑΙΜΟΡΡΟΪΔΕΣ: Όσα πρέπει να ξέρετε


Η αιμορροΐδοπάθεια είναι γνωστή από την αρχαιότητα και υπολογίζεται ότι ταλαιπωρεί σε κάποια φάση της ζωής του το 20 -30% του γενικού πληθυσμού. Ετυμολογικά η λέξη αποτελείται από τις ελληνικές λέξεις «αίμα» και «ροή» που αποδίδουν ακριβώς αυτό που προκαλούν οι αιμορροΐδες – το σύμπτωμα της απώλειας αίματος.

Συνήθως χαρακτηρίζονται από ανώδυνη αιμορραγία από το ορθό κατά τη διάρκεια της αφόδευσης, επί των κοπράνων, με ή χωρίς πρόπτωση κάποιου ιστού στην περιοχή του πρωκτού.

Γενικά οι αιμορροΐδες μπορούν να διαχωριστούν σε δύο κατηγορίες: τις εσωτερικές και τις εξωτερικές.


Οι εξωτερικές αιμορροΐδες συνήθως δεν χρειάζονται κάποια ειδική αντιμετώπιση, εκτός αν θρομβωθούν ή αν προκαλούν δυσφορία στον ασθενή.

Αντιθέτως, οι εσωτερικές αιμορροΐδες του αρχικού σταδίου αντιμετωπίζονται συνήθως με συντηρητικά μέτρα, όπως φαρμακευτική αγωγή, αλλαγή των διαιτητικών συνηθειών και κενώσεων, ή ήπιες επεμβάσεις, όπως με τοποθέτηση ελαστικού δακτυλίου ή με σκληροθεραπεία. Η χειρουργική αντιμετώπιση των εσωτερικών αιμορροΐδων έχει ένδειξη σε προχωρημένες καταστάσεις – π.χ. όταν είναι μόνιμα εκτός πρωκτού, όταν έχουν αποτύχει τα συντηρητικά μέτρα, ή όταν παρουσιαστούν επιπλοκές.

Δεν είναι τυχαίο που ο λαός μας λέει τις αιμορροΐδες «ζοχάδες», εννοώντας τη δυσφορία που προκαλούν στον πάσχοντα καθώς και τον εκνευρισμό που δημιουργούν στην καθημερινότητά του προς τους άλλους.

Είναι γεγονός ότι, συνήθως, κάθε ασθενής αναφέρεται σαν «αιμορροΐδες» σε οτιδήποτε εντοπίζει ή τον ενοχλεί στην περιοχή του πρωκτού. Η διάγνωση βέβαια είναι πρωταρχικής σημασίας, καθώς οι διαφορετικές παθολογικές καταστάσεις στον πρωκτό έχουν βέβαια και διαφορετική αντιμετώπιση καθώς και διαφορετική πρόγνωση και σημασία.

Επίσης, ένα άλλο χαρακτηριστικό της αντίληψης του κοινού για τις αιμορροΐδες είναι η κακή φήμη που έχει από το παρελθόν η χειρουργική αντιμετώπιση του θέματος. Πλέον οι ενδείξεις για τη χειρουργική αντιμετώπιση έχουν περιοριστεί και μόνο το 10% των περιστατικών των αιμορροΐδων καταλήγει στο χειρουργείο, αφ’ ετέρου οι χειρουργικές τεχνικές έχουν εξελιχθεί, έχουν γίνει λιγότερο επεμβατικές και σίγουρα δεν είναι επώδυνες. Είναι συνήθης καθημερινή πρακτική, ο ασθενής 1- 2 ημέρες μετά το χειρουργείο, να μπορεί να επανέλθει άνετα στην εργασία του, ακολουθώντας τις οδηγίες του γιατρού.


Εισαγωγή

Οι αιμορροΐδες είναι μια πολύ συνηθισμένη ορθοπρωκτική πάθηση, που προκύπτει από τη συμπτωματική μεγέθυνση και/ή μετακίνηση των προστατευτικών στρωμάτων του πρωκτού, που σχηματίζεται από χαλαρούς συνδετικούς ιστούς, μύες, αρτηρίες και φλέβες. Εκτός από το οίδημα στην περιοχή υπάρχει πάντα και κάποιος βαθμός φλεγμονής των ιστών.

Οι πραγματικές αιτίες δημιουργίας αιμορροΐδων είναι άγνωστες, όμως πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι αυξάνεται διαρκώς το ποσοστό του πληθυσμού που πάσχει από αυτές. Το σημαντικότερο ζήτημα που προκύπτει είναι ότι μεγάλο ποσοστό όσων πάσχουν από αιμορροΐδες, ή όσων νομίζουν ότι πάσχουν, τείνουν να ακολουθούν αυτοσχέδιες φαρμακευτικές αγωγές, αντί να έρχονται σε επαφή με τους αρμόδιους γιατρούς.

Αυτό επιτείνεται από το γεγονός ότι οι αιμορροΐδες αποτελούν το κυριότερο θέμα υγείας που απασχολεί τους χρήστες του διαδικτύου, όπως δείχνουν τα στοιχεία των μηχανών αναζήτησης. Δυστυχώς, η ποιότητα των διαθέσιμων πληροφοριών στο διαδίκτυο ποικίλλει, ενώ σχεδόν οι μισές από τις ιστοσελίδες με αντίστοιχο περιεχόμενο είναι αναξιόπιστες. Η αντιμετώπιση των αιμορροΐδων πρέπει να γίνεται με πιστοποιημένα από έρευνες φάρμακα και ένα υψηλό επίπεδο φροντίδας. Στην πράξη, οι περισσότεροι ασθενείς με χαμηλής διαβάθμισης αιμορροΐδες μπορούν να θεραπευθούν αποτελεσματικά με μη χειρουργικές αγωγές ως εξωτερικοί ασθενείς, υπό την επίβλεψη είτε γαστρεντερολόγων είτε γενικών χειρουργών . Παρακάτω θα παρουσιαστούν κάποια βασικά στοιχεία για τις διάφορες περιπτώσεις αιμορροΐδων.


Οι σύγχρονες απόψεις για τις αιμορροΐδες

Ο ακριβής μηχανισμός δημιουργίας των αιμορροΐδων δεν είναι κατανοητός σε βάθος. Μέχρι σήμερα, η αιμορροΐδα είναι παθολογικός όρος που περιγράφει τη συμπτωματική και ανώμαλα καθοδική μετατόπιση των ιστών του πρωκτού (πρωκτικό μαξιλάρι). Η μετατόπιση αυτή προκύπτει από την καταστροφή του υποστηρικτικού συνδετικού ιστού και της μη ομαλής κυκλοφορίας του αίματος μέσα σε αυτούς τους ιστούς, με αποτέλεσμα οι μετακινούμενοι αυτοί ιστοί να προκαλούν διαστολή και παραμόρφωση του πλέγματος των αιμορροΐδων. Παρόλο που η ακριβής παθοφυσιολογία των αιμορροΐδων παραμένει άγνωστη, είναι πολύ πιθανό να αποτελεί ένα πολυπαραγοντικό ζήτημα, που πιθανώς να οφείλεται σε σειρά αιτιών. Μεταξύ αυτών είναι η μετατόπιση των ιστών, η πρόσμιξη του αιμορροϊδικού πλέγματος, οι αγγειακές ανωμαλίες, οι φλεγμονές στους ιστούς και η εσωτερική πρωκτική πρόπτωση. Οι διαφορετικές αντιλήψεις για τις αιτίες εμφάνισης των αιμορροΐδων είναι πιθανό να οδηγούν σε διαφορετικές θεραπευτικές προσεγγίσεις.


Αίτια και παράγοντες κινδύνου για τις αιμορροΐδες

Η ακριβής αιτία της αιμορροΐδοπάθειας είναι άγνωστη, όμως πολλοί παράγοντες έχουν θεωρηθεί ότι συνδέονται με την εμφάνιση αιμορροΐδων, μεταξύ αυτών η χρόνια δυσκοιλιότητα, η καθιστική ζωή, η παχυσαρκία, η βαριά εργασία με συχνή αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης, κληρονομική προδιάθεση, ελλιπής υγιεινή της πρωκτικής περιοχής και η εγκυμοσύνη.

Επιπλέον, ορισμένα συμπτώματα σχετικά με την ενδοκοιλιακή πίεση (όπως η δυσκοιλιότητα και η παρατεταμένη καταπόνηση), είναι ευρέως αποδεκτά ως αιτίες εμφάνισης αιμορροΐδων λόγω της προκαλούμενης φλεβικής καταπόνησης στο αιμορροϊδικό πλέγμα. Τέλος, συγκεκριμένα είδη φαγητού και αντίστοιχοι τρόποι ζωής έχουν καταγραφεί ως αιτίες ανάπτυξης αιμορροΐδων αλλά και οξείας επιδείνωσης των αντίστοιχων συμπτωμάτων. Πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι η δίαιτα χαμηλή σε ίνες, τα πικάντικα φαγητά και η κατανάλωση ποτού.

Η καλύτερη πρόληψη για τις αιμορροΐδες είναι να διατηρούνται με κάποιο τρόπο, τα κόπρανα μαλακά, ώστε να διευκολύνεται η αποβολή τους χωρίς ιδιαίτερη πίεση και προσπάθεια , όσο το δυνατόν πιο γρήγορα αφότου εκδηλωθεί η ανάγκη. Η άσκηση, το περπάτημα και η κατανάλωση μιας υψηλής σε ίνες διατροφή συμβάλουν στη δημιουργία μαλακών κοπράνων και κάνουν άνετη την αποβολή τους.


Διάγνωση και ταξινόμηση των αιμορροΐδων

Το συνηθέστερο σύμπτωμα των αιμορροΐδων είναι η ανώδυνη πρωκτική αιμορραγία κατά την αφόδευση, η οποία ενδέχεται να συνοδεύεται από την πρόπτωση πρωκτικού ιστού. Συνήθως, το αίμα δεν αναμειγνύεται με τα κόπρανα αλλά περικλείει την εξωτερική επιφάνεια των κοπράνων ή παρατηρείται κατά τη διάρκεια του καθαρισμού μετά την αφόδευση. Το κύριο χαρακτηριστικό του αίματος είναι το ανοιχτό κόκκινο χρώμα του, καθώς το πλέγμα των αιμορροΐδων έχει άμεση σύνδεση με το αγγειακό δίκτυο. Οι ασθενείς με περίπλοκες αιμορροΐδες (δηλαδή εξωτερικές αιμορροΐδες με οξεία θρόμβωση και στραγγαλισμένες εσωτερικές αιμορροΐδες) μπορεί να παρουσιάσουν πρωκτικό πόνο και εξογκώματα στην άκρη του πρωκτού. Από την άλλη, οι ασθενείς με απλές αιμορροΐδες συνήθως δεν παρουσιάζουν κανένα πρωκτικό πόνο.

Στην καθημερινή πράξη, ο οξύς πρωκτικός πόνος είναι πιθανότερο να εμφανιστεί λόγω πρωκτικών ραγάδων και αποστημάτων του ορθού.

Προκειμένου να διαγνωστούν οι αιμορροΐδες είναι επιτακτικό να υπάρχει ακριβές ιστορικό και αναλυτική ιατρική εξέταση, που θα συμπεριλαμβάνει δακτυλική εξέταση του πρωκτού και πρωκτοσκόπηση . Ακόμα και αν δεν έχει εμφανιστεί ανοιχτόχρωμο αίμα, κάθε ασθενής με πρωκτική αιμορραγία πρέπει να κανονίσει σιγμοειδοσκόπηση ή κολονοσκόπηση, ειδικά όσοι βρίσκονται σε κίνδυνο για εμφάνιση καρκίνου παχέος εντέρου.

Οι αιμορροΐδες ταξινομούνται σε γενικές γραμμές βάσει της τοποθεσίας τους. Χωρίζονται σε εσωτερικές, οι οποίες εμφανίζονται πάνω από την οδοντωτή γραμμή του πρωκτού και καλύπτονται από βλεννογόνο του εντέρου, σε εξωτερικές, οι οποίες εντοπίζονται κάτω από την οδοντωτή γραμμή και καλύπτονται από δέρμα, και σε μεικτές. Οι εσωτερικές αιμορροΐδες κατηγοριοποιούνται περαιτέρω ανάλογα με την εμφάνιση τους και το βαθμό πρόπτωσης:

Στο 1ο στάδιο οι αιμορροΐδες είναι ορατές μόνο με το πρωκτοσκόπιο και εκδηλώνονται με μικρή απώλεια αίματος.

Στο 2ο στάδιο ανήκουν εκείνες οι αιμορροΐδες οι οποίες στην κένωση περιοδικά και όχι πάντα προπίπτουν αλλά ανατάσσονται από μόνες τους.

Στο 3ο στάδιο οι αιμορροΐδες προπίπτουν κατά την κένωση αλλά ανατάσσονται μόνο με το χέρι. Γενικά σε αυτό το στάδιο προκαλούν σπανιότερα απώλεια αίματος από αυτές του 2ου σταδίου αλλά συχνότερα ένα αίσθημα δυσανεξίας στον πρωκτό. Σε αυτό το στάδιο υπάρχει πάντα ο κίνδυνος θρόμβωσης και περίσφιξης τους.

Στο 4ο στάδιο οι αιμορροΐδες είναι μονίμως εκτός πρωκτού και δεν μπορούν να αναταχθούν. Προκαλούν έξοδο βλεννώδους υγρού , το οποίο μπορεί να προκαλέσει δερματίτιδα και κνησμό (φαγούρα) στην περιοχή.


Θεραπεία

Οι θεραπευτικές επιλογές εξαρτώνται κυρίως από τον τύπο και το είδος των αιμορροΐδων, την προτίμηση του ασθενή και την εμπειρία των ιατρών. Σχετικά απλές εσωτερικές αιμορροΐδες 1ου και 2ου σταδίου μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά με αλλαγές στη δίαιτα και τον τρόπο ζωής, με θεραπευτική αγωγή και/ή επεμβάσεις που γίνονται στο ιατρείο, όπως η περίδεση με ελαστική ταινία και η σκληροθεραπεία.

Η εγχείρηση (laser, αιμορροϊδοπηξία κατά Longo, αιμορροϊδεκτομή με διάφορες τεχνικές) συνήθως ενδείκνυται για εκείνες τις περιπτώσεις στις οποίες έχει αποτύχει η συντηρητική θεραπεία, για αιμορροΐδες 3ου ή 4ου σταδίου και για περιπτώσεις θρομβωμένων αιμορροΐδων. Οι εξωτερικές αιμορροΐδες δεν απαιτούν κάποια συγκεκριμένη θεραπεία εκτός και αν παρουσιάσουν οξεία θρόμβωση ή ενοχλήσεις στον ασθενή.


Αλλαγές στη δίαιτα και τον τρόπο ζωής

Παρόλο που υπάρχουν σχετικά λίγες τεκμηριωμένες αποδείξεις για την αποτελεσματικότητα των αλλαγών στη δίαιτα και στον τρόπο ζωής, θεωρούμε ότι οι σχετικές υποδείξεις σαν κομμάτι μιας συντηρητικής αγωγής ή ως προληπτικά μέτρα είναι απολύτως απαραίτητες για την αντιμετώπιση του προβλήματος των αιμορροΐδων. Οι συμβουλές συνήθως περιλαμβάνουν την αυξημένη πρόσληψη ινών και υγρών, την τακτική άσκηση, την αποφυγή της καταπόνησης και του διαβάσματος στην τουαλέτα καθώς και φαρμάκων που προκαλούν δυσκοιλιότητα ή διάρροια.

Δημοσίευση σχολίου

0 Σχόλια