Στη χώρα μας όλες σχεδόν τις εποχές χρόνου κάποιοι θα φυτεύουν και αλλοι θα συγκομίζουν πατάτα από τη νότια Κρήτη μέχρι το Νευροκόπι στο βορρά.
Ετσι η φύτευση της αρχίζει το Νοέμβριο στη νότια Κρήτη και τελειώνει το Απρίλιο στη βόρεια Ελλάδα.
Από τη στιγμή της φύτευσης, η πατάτα χρειάζεται 90 έως 120 ημέρες για τη συγκομιδή ανάλογα την πρωιμότητα της ποικιλίας και τις καιρικές συνθήκες της κάθε περιοχής. Η πατάτα ευδοκιμεί σε ελαφρά και βαθιά εδάφη με άφθονη οργανική ουσία και με pH 5 έως 6,5. Στα παραπάνω εδάφη είναι όχι μόνο παραγωγική αλλά και πολύ νόστιμη.
Λίπανση πατάτας.
Η λίπανση στην πατάτα συμβάλλει στην ανάπτυξη των φυτών, στην ποιοτική και ποσοτική βελτίωση των αποδόσεων της, καθώς και στη διατήρηση της γονιμότητας του εδάφους που καλλιεργείτε. Για να επιτευχθούν όμως οι παραπάνω στόχοι, χρειάζεται η λίπανση να γίνεται με το κατάλληλο λίπασμα και να ελέγχονται οι ποσότητες που προστίθενται κάθε φορά στο έδαφος. Γενικά η καλλιέργεια της πατάτας έχει ανάγκη από αρκετή ποσότητα λιπάσματος επειδή το ριζικό της σύστημα είναι περιορισμένο και σε μικρή σχετικά χρονική περίοδο παράγει μεγάλες ποσότητες κονδύλων (πατάτες).
Σε εδάφη όξινα (με pH μέχρι 5,5), όπου η πατάτα ευδοκιμεί πολύ καλά, χρειάζεται και προσθήκη μαγνησίου μαζί με τα βασικά λιπάσματα. Οι μέσες απαιτήσεις λίπανσης για απόδοση 4-5 τόνων κονδύλων πατάτας υπολογίζονται ως εξής: Άζωτο(Ν) 16-25 κιλά ανά στρέμα, Φωσφόρος(Ρ2Ο5) 12-15 κιλά ανά στρέμα, Κάλιο(Κ2Ο) 4-5 κιλά ανά στρέμα και Μαγνήσιο(MgO) 4-5 κιλά. Στη βασική λίπανση με την προετημασία του εδάφους χορηγείται το περισσότερο άζωτο, όλος ο φωσφόρος, το κάλιο και το μαγνήσιο ενώ η υπόλοιπη αζωτούχα λίπανση χορηγείται τμηματικά καθώς μεγαλώνουν τα φυτά.
Φύτευση πατατόσπορου.
Η εγκατάσταση καλλιέργειας πατάτας πρέπει να γίνει με πιστοποιημένο πατατόσπορο από γεωπονικά καταστήματα και καταστήματα γεωργικών εφοδίων που έχουν άδεια εμπορίας πολλαπλασιαστικού υλικού από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Χρησιμοποιούμε για φύτευση τους κονδύλους ολόκληρους.
Εάν είναι μεγάλοι και χρειάζεται να τους τεμαχίσουμε τότε απολυμαίνουμε (μετά από κάθε κοπή) το μαχαίρι σε μπλε οινόπνευμα. Φυτέυουμε πάντα κονδύλους που έχουν αρχίσει να φυτρώνουν. Τα φύτρα των κονδύλων πρέπει να είναι κοντόχοντρα και γερά, μήκους περίπου 1,5 cm. Εάν αγοράσουμε πατατόσπορο που δεν έχει φυτρώσει, τότε τον αφήνουμε απλώμένο σε ζεστό σημείο μέχρι να αρχίσει να βγάζει φύτρα.
Πριν τη φύτευση μπορούμε να εμβαπτίσουμε τους κονδύλους και τα μέρη αυτών σε υδατικό διάλυμα κατάλληλου μυκητοκτόνου για να προλάβουμε προσβολές παθογόνων που προκαλούν σήψεις στο υπόγειο μέρους του φυτού της πατάτας.
Το έδαφος πρέπει να είναι αφράτο και στο ρόγο του. Η φύτευση γίνεται σε γραμές και το βάθος φύτευσης πρέπει είναι 15 cm περίπου.
Θερμοκρασία φύτευσης.
Η φύτευση των κονδύλων της πατάτας πρέπει να γίνεται όταν το έδαφος έχει θερμοκρασία πάνω από 5ο C.
Φυτεύουμε όπως αναφέραμε προβλαστημένους πατατόσπορους. Τα φύτρα του πατατόσπορου αναπτύσσονται στους 5ο με 10ο C θερμοκρασία. Στη συνέχεια η άριστη θερμοκρασία για την ανάπτυξη των φυτών της πατάτας είναι 21-22ο C. Χαμηλές θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια της βλάστησης καθυστερούν την ανάπτυξη, ενώ συγχρόνως ευνοούν την ανάπτυξη βακτηριολογικών και μυκητολογικών ασθενειών.
Για αυτό θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στην εποχή σποράς, ώστε να μπορέσει ο πατατόσπορος να φυτρώσει και να μεγαλώσει χωρίς προβλήματα. Η καλλιέργεια της πατάτας δεν αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω του -1ο C.
Σε περίπτωση ξηρασίας και υψηλών θερμοκρασιών χρειάζεται πότισμα, ιδιαίτερα στα πρώτα στάδια ανάπτυξης των φυτών και μέχρι την έναρξη σχηματισμού των κονδύλων. Για το σχηματισμό των κονδύλων κατάλληλες θερμοκρασίες είναι 16-18ο C, ενώ όταν αρχίσει ο σχηματισμός των κονδύλων εάν οι θερμοκρασίες είναι πάνω από 22ο C μειώνονται τις στρεματικές αποδόσεις.
Συνθήκες φύτευσης.
Για να εξασφαλίσουµε γρήγορη και κανονική ανάπτυξη του φυτού, πρέπει ο σπόρος να τοποθετείται σε ευνοϊκό περιβάλλον.
Tο έδαφος πρέπει να είναι σχετικά ψιλοχωµατισµένο, να έχει κανονική υγρασία και να µην έχει µεγάλους σβόλους.
Aν το έδαφος είναι πολύ στεγνό, τότε πρέπει να γίνει ένα ή δύο πότισµατα του χωραφιού και να ακολουθήσει η φύτευση, όταν τούτο βρίσκεται σε κατάλληλη κατάσταση από πλευράς υγρασίας. Το βάθος φύτευσης των κονδύλων εξαρτάται από το έδαφος του χωραφιού. Φύτεµα σε βάθος 14-16 cm προτιµάται κυρίως σε βαριά εδάφη, ενώ στα ελαφρά ο πατατόσπορος φυτεύεται λίγο βαθύτερα στους 15-20 cm.
Eπίσης, ποικιλίες που παράγουν τους κονδύλους (πατατές) ψηλά, όπως π.χ. η Σπούντα, πρέπει να φυτεύονται πιο βαθιά γύρω στα 20 cm.
Η καλύτερη πρακτική φυτέµατος είναι να δηµιουργήσουμε άριστες συνθήκες εδαφικής υγρασίας και οξυγόνου στο ριζόστρωµα του πατατόσπορου σε ένα βάθος 12-15 cm και μετα συµπληρωµατικό παραχώµα όταν θα μεγαλώσουν τα φυτά.
Aποστάσεις και πυκνότητα φύτευσης.
H απόσταση φύτευσης της πατάτας µεταξύ των γραµµών συνήθως είναι 70-75 cm., ενώ πάνω στην γραμμή η απόσταση εξαρτάται ανάλογα με την ποικιλία και είναι 30-40 cm.
Η ποσότητα του πατατόσπορου που θα χρειαστεί εξαρτάται από το μέγεθος αυτού. Εάν είναι μεγέθους 28-35 mm χρειάζονται περίπου 100-150 Kgr/στρέμμα, ενώ αν είναι 35-55 mm χρειάζονται από 230-250 Kgr πατατόσπορο ανά στρέμμα.
Για να εξασφαλίσουµε γρήγορη και κανονική ανάπτυξη του φυτού, πρέπει ο σπόρος να τοποθετείται σε ευνοϊκό περιβάλλον.
Tο έδαφος πρέπει να είναι σχετικά ψιλοχωµατισµένο, να έχει κανονική υγρασία και να µην έχει µεγάλους σβόλους.
Aν το έδαφος είναι πολύ στεγνό, τότε πρέπει να γίνει ένα ή δύο πότισµατα του χωραφιού και να ακολουθήσει η φύτευση, όταν τούτο βρίσκεται σε κατάλληλη κατάσταση από πλευράς υγρασίας. Το βάθος φύτευσης των κονδύλων εξαρτάται από το έδαφος του χωραφιού. Φύτεµα σε βάθος 14-16 cm προτιµάται κυρίως σε βαριά εδάφη, ενώ στα ελαφρά ο πατατόσπορος φυτεύεται λίγο βαθύτερα στους 15-20 cm.
Eπίσης, ποικιλίες που παράγουν τους κονδύλους (πατατές) ψηλά, όπως π.χ. η Σπούντα, πρέπει να φυτεύονται πιο βαθιά γύρω στα 20 cm.
Η καλύτερη πρακτική φυτέµατος είναι να δηµιουργήσουμε άριστες συνθήκες εδαφικής υγρασίας και οξυγόνου στο ριζόστρωµα του πατατόσπορου σε ένα βάθος 12-15 cm και μετα συµπληρωµατικό παραχώµα όταν θα μεγαλώσουν τα φυτά.
Aποστάσεις και πυκνότητα φύτευσης.
H απόσταση φύτευσης της πατάτας µεταξύ των γραµµών συνήθως είναι 70-75 cm., ενώ πάνω στην γραμμή η απόσταση εξαρτάται ανάλογα με την ποικιλία και είναι 30-40 cm.
Η ποσότητα του πατατόσπορου που θα χρειαστεί εξαρτάται από το μέγεθος αυτού. Εάν είναι μεγέθους 28-35 mm χρειάζονται περίπου 100-150 Kgr/στρέμμα, ενώ αν είναι 35-55 mm χρειάζονται από 230-250 Kgr πατατόσπορο ανά στρέμμα.
Aρδευση-πότισμα πατάτας.
Σήµερα στην Ελλάδα και στην Κύπρο η άρδευση της πατάτας γίνεται κατά 90% µε το σύστηµα των εκτοξευτήρων χαµηλής παροχής και μεγάλης απόστασης.
Με το σύστηµα άρδευσης των εκτοξευτήρων χαµηλής παροχής επιτυγχάνεται εξοικονόµηση νερού και εργατικών και δηµιουργία καλύτερων συνθηκών υγρασίας και αερισµού στο έδαφος.
Oι εκτοξευτήρες που χρησιµοποιούνται έχουν παροχή νερού από 160-450 λίτρα/ώρα ανάλογα τον εκτοξευτήρα και για καλύτερα αποτελέσµατα οι αποστάσεις εγκατάστασης τους πρέπει να είναι 5x5 µέτρα ή 10x10 σε τριγωνική διάταξη.
Για σωστή και αποδοτική λειτουργία του αρδευτικού συστήµατος, πρέπει πρώτα να εγκατασταθεί σωστά με τους αντίστοιχους σωλήνες και να λειτουργεί µε κανονική πίεση η οποία να κυµαίνεται από 2-2,5 ατµόσφαιρες.
Ανάγκες της πατατας σε νερό.
Η καλλιέργεια της πατάτας είναι πολύ ευαίσθητη στην έλλειψη εδαφικής υγρασίας. Οι ανάγκες των πατατών σε νερό εξαρτώνται από τις κλιµατολογικές συνθήκες κάθε περιοχής και από το στάδιο ανάπτυξης της φυτείας.
Οι ανάγκες σε νερό είναι µικρότερες στα αρχικά στάδια ανάπτυξης και στο τελικό στάδιο ωρίµανσης της πατατοφυτείας και πολύ µεγαλύτερες στα στάδια που δημιουργούνται και αναπτύσονται οι κόνδυλοι.
Η διαθέσιµη υγρασία στο έδαφος δεν θα πρέπει να μειώνεται στα κρίσιµα στάδια ανάπτυξης της πατατοφυτείας και αυτό επιτυγχάνεται µε το συχνό πότισµα. Η συχνότητα άρδευσης εξαρτάται από τον τύπο του εδάφους, από τις βροχοπτώσεις της περιοχης, από το στάδιο ανάπτυξης των πατατών και τις θερμοκρασίες της εποχής.
Το πότισμα γίνεται συνήθως ανά 3-10 μέρες, αλλά τους καλοκαιρινούς μήνες με ζέστη μπορεί να χρειαστεί πότισμα και κάθε 2 μέρες.
Οι συνολικές ετήσιες ανάγκες σε νερό των πατατών υπό κανονικές συνθήκες ανέρχονται σε 25-30 τόνους ανα στρέμα για τις πρώιµες ανοιξιάτικες σπορές και 35-40 τόνους ανα στρέμα για τις όψιµες ανοιξιάτικες.
Παράχωµα πατάτας.
Tο παράχωµα (πρόσθεση χώματος στις ρίζες) πρέπει να γίνεται µε µεγάλη προσοχή ώστε να µαζεύεται αρκετό χώµα για να προστατευτούν οι κόνδυλοι από το πρασίνισµα και τις ψηλές θερµοκρασίες της Ανοιξης.
Όταν η φύτευση είναι σε μικρό βάθος, κατά το παράχωµα πρέπει να µαζεύεται περισσότερο χώµα (ψηλότερα αναχώµατα).
H εποχή που γίνεται το παράχωµα εξαρτάται από τη θερµοκρασία, την υγρασία του εδάφους και το ύψος του φυτού, αλλά πρέπει επίσης να λαµβάνεται υπόψη και η µέθοδος καταπολέµησης των ζιζανίων.
Πληροφορίες καλλιέργιας και συγκομιδή.
Οταν η πατατοκαλλιέργεια καλύπτει µεγάλη έκταση (πολλά στρέματα), οι διάφορες καλλιεργητικές εργασίες επιβάλλεται να γίνονται µε µηχανικά µέσα.
Τα τελευταία χρόνια έχουν δοκιµαστεί διάφοροι τύποι πατατοσπορέων για την φύτευση πατάτας. Kαλά αποτελέσµατα έδωσε ο αυτόµατος τύπος που προσαρμόζεται σε ελκυστήρα (τρακτέρ) ο οποίος φυτεύει 2 γραµµές ταυτόχρονα σε κανονικές αποστάσεις των 15-30 cm επί των γραµµών και σε γραµµές που απέχουν 75 cm µεταξύ τους.
Tο λίπασµα τοποθετείται αυτόµατα σε συνεχείς λωρίδες, αριστερά και δεξιά του πατατόσπορου και έτσι ο πατατόσπορος δεν έρχεται σε επαφή µε το λίπασµα, αποφεύγονται πιθανά εγκαύµατα.
H κάλυψη του σπόρου και του λιπάσµατος γίνεται µε τη βοήθεια των δίσκων που σχηµατίζουν αυλακιές.
Mε τον πατατοσπορέα αυτόν µπορούν να φυτευτούν περί τα 30 στρέμματα την ηµέρα. Πριν τη βλάστηση του πατατόσπορου, αν υπάρχουν αγριόχορτα, χρησιµοποιείται κατάλληλη σκαλιστική φρέζα που ταυτόχρονα σκαλίζει, παραχώνει και αυλακώνει.
Η πρακτική αυτή συστήνεται στις περιπτώσεις ποικιλιών που παράγουν µεγάλους κονδύλους π.χ. Σπούντα, Λιζέτα κ.ά.
Λόγω έλλειψης εργατικών χεριών για τη συγκομιδή της πατάτας χρησιµοποίούνται ειδικοί εκριζωτήρες που αυτοµατοποιούν πιο πολύ τη συγκοµιδή.
Όµως, παράλληλα, πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί για να διατηρηθεί η ποιότητα των πατατών µας από τα χτυπήµατα (µώλωπες, σχισίµατα κτλ.).
Ποικιλίες πατάτας.
Στην Ελληνική αγορα κάθε χρόνο διατίθονται διάφορες ποικιλίες πατατόσπορου προς φύτευση.
Η πιο γνωστή και διαδεδωμένη είναι η ποικιλία Σπούντα-Spunda η οπόια παράγεται σε διάφορες χώρες της ευρώπης Ολλανδία, Δανία,
Αυστρία από τις οποίες και εισάγεται κάθε χρόνο απο αρχές Νοεμβρίου έως τέλος Φεβρουαριου.
Γιά καλοκαιρινές φυτεύσεις διατίθεται και πατατόσπορος Σπούντα παραγωγής Κύπρου.
Σήµερα στην Ελλάδα και στην Κύπρο η άρδευση της πατάτας γίνεται κατά 90% µε το σύστηµα των εκτοξευτήρων χαµηλής παροχής και μεγάλης απόστασης.
Με το σύστηµα άρδευσης των εκτοξευτήρων χαµηλής παροχής επιτυγχάνεται εξοικονόµηση νερού και εργατικών και δηµιουργία καλύτερων συνθηκών υγρασίας και αερισµού στο έδαφος.
Oι εκτοξευτήρες που χρησιµοποιούνται έχουν παροχή νερού από 160-450 λίτρα/ώρα ανάλογα τον εκτοξευτήρα και για καλύτερα αποτελέσµατα οι αποστάσεις εγκατάστασης τους πρέπει να είναι 5x5 µέτρα ή 10x10 σε τριγωνική διάταξη.
Για σωστή και αποδοτική λειτουργία του αρδευτικού συστήµατος, πρέπει πρώτα να εγκατασταθεί σωστά με τους αντίστοιχους σωλήνες και να λειτουργεί µε κανονική πίεση η οποία να κυµαίνεται από 2-2,5 ατµόσφαιρες.
Ανάγκες της πατατας σε νερό.
Η καλλιέργεια της πατάτας είναι πολύ ευαίσθητη στην έλλειψη εδαφικής υγρασίας. Οι ανάγκες των πατατών σε νερό εξαρτώνται από τις κλιµατολογικές συνθήκες κάθε περιοχής και από το στάδιο ανάπτυξης της φυτείας.
Οι ανάγκες σε νερό είναι µικρότερες στα αρχικά στάδια ανάπτυξης και στο τελικό στάδιο ωρίµανσης της πατατοφυτείας και πολύ µεγαλύτερες στα στάδια που δημιουργούνται και αναπτύσονται οι κόνδυλοι.
Η διαθέσιµη υγρασία στο έδαφος δεν θα πρέπει να μειώνεται στα κρίσιµα στάδια ανάπτυξης της πατατοφυτείας και αυτό επιτυγχάνεται µε το συχνό πότισµα. Η συχνότητα άρδευσης εξαρτάται από τον τύπο του εδάφους, από τις βροχοπτώσεις της περιοχης, από το στάδιο ανάπτυξης των πατατών και τις θερμοκρασίες της εποχής.
Το πότισμα γίνεται συνήθως ανά 3-10 μέρες, αλλά τους καλοκαιρινούς μήνες με ζέστη μπορεί να χρειαστεί πότισμα και κάθε 2 μέρες.
Οι συνολικές ετήσιες ανάγκες σε νερό των πατατών υπό κανονικές συνθήκες ανέρχονται σε 25-30 τόνους ανα στρέμα για τις πρώιµες ανοιξιάτικες σπορές και 35-40 τόνους ανα στρέμα για τις όψιµες ανοιξιάτικες.
Παράχωµα πατάτας.
Tο παράχωµα (πρόσθεση χώματος στις ρίζες) πρέπει να γίνεται µε µεγάλη προσοχή ώστε να µαζεύεται αρκετό χώµα για να προστατευτούν οι κόνδυλοι από το πρασίνισµα και τις ψηλές θερµοκρασίες της Ανοιξης.
Όταν η φύτευση είναι σε μικρό βάθος, κατά το παράχωµα πρέπει να µαζεύεται περισσότερο χώµα (ψηλότερα αναχώµατα).
H εποχή που γίνεται το παράχωµα εξαρτάται από τη θερµοκρασία, την υγρασία του εδάφους και το ύψος του φυτού, αλλά πρέπει επίσης να λαµβάνεται υπόψη και η µέθοδος καταπολέµησης των ζιζανίων.
Πληροφορίες καλλιέργιας και συγκομιδή.
Οταν η πατατοκαλλιέργεια καλύπτει µεγάλη έκταση (πολλά στρέματα), οι διάφορες καλλιεργητικές εργασίες επιβάλλεται να γίνονται µε µηχανικά µέσα.
Τα τελευταία χρόνια έχουν δοκιµαστεί διάφοροι τύποι πατατοσπορέων για την φύτευση πατάτας. Kαλά αποτελέσµατα έδωσε ο αυτόµατος τύπος που προσαρμόζεται σε ελκυστήρα (τρακτέρ) ο οποίος φυτεύει 2 γραµµές ταυτόχρονα σε κανονικές αποστάσεις των 15-30 cm επί των γραµµών και σε γραµµές που απέχουν 75 cm µεταξύ τους.
Tο λίπασµα τοποθετείται αυτόµατα σε συνεχείς λωρίδες, αριστερά και δεξιά του πατατόσπορου και έτσι ο πατατόσπορος δεν έρχεται σε επαφή µε το λίπασµα, αποφεύγονται πιθανά εγκαύµατα.
H κάλυψη του σπόρου και του λιπάσµατος γίνεται µε τη βοήθεια των δίσκων που σχηµατίζουν αυλακιές.
Mε τον πατατοσπορέα αυτόν µπορούν να φυτευτούν περί τα 30 στρέμματα την ηµέρα. Πριν τη βλάστηση του πατατόσπορου, αν υπάρχουν αγριόχορτα, χρησιµοποιείται κατάλληλη σκαλιστική φρέζα που ταυτόχρονα σκαλίζει, παραχώνει και αυλακώνει.
Η πρακτική αυτή συστήνεται στις περιπτώσεις ποικιλιών που παράγουν µεγάλους κονδύλους π.χ. Σπούντα, Λιζέτα κ.ά.
Λόγω έλλειψης εργατικών χεριών για τη συγκομιδή της πατάτας χρησιµοποίούνται ειδικοί εκριζωτήρες που αυτοµατοποιούν πιο πολύ τη συγκοµιδή.
Όµως, παράλληλα, πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί για να διατηρηθεί η ποιότητα των πατατών µας από τα χτυπήµατα (µώλωπες, σχισίµατα κτλ.).
Ποικιλίες πατάτας.
Στην Ελληνική αγορα κάθε χρόνο διατίθονται διάφορες ποικιλίες πατατόσπορου προς φύτευση.
Η πιο γνωστή και διαδεδωμένη είναι η ποικιλία Σπούντα-Spunda η οπόια παράγεται σε διάφορες χώρες της ευρώπης Ολλανδία, Δανία,
Αυστρία από τις οποίες και εισάγεται κάθε χρόνο απο αρχές Νοεμβρίου έως τέλος Φεβρουαριου.
Γιά καλοκαιρινές φυτεύσεις διατίθεται και πατατόσπορος Σπούντα παραγωγής Κύπρου.
0 Σχόλια